کارکرد و نقوش وریس در گذار از کوچندگی به یکجانشینی در ایل بختیاری

«وریس» یکی از دست بافته‌های نواری زنان ایل بختیاری، با نقش‌ها و طرح‌های انتزاعی منحصر به فرد است که از پشم گوسفند، موی بز و در مواردی کاموا بافته شده و در زندگی کوچندگی عشایر بختیاری به عنوان طناب در عرض‌های متفاوت برای مصارف مختلف کارکرد داشته و امروزه این هنر به دلیل یکجانشینی عشایر محدود شده است. حال این سئوال مطرح است که یکجا نشینی چه تأثیری بر کارکرد و نقوش منسوج وریس گذاشته است؟ هدف این مقاله شناسایی علت تغییراتی است که در اثر یکجانشینی بختیاری‌ها در کارکرد و نقوش وریس صورت گرفته‌است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، گردآوری مطالب کتابخانه­ای و میدانی و محدودۀ تاریخی آن دورۀ معاصر است. از نظر موضوعی نیز  صرفاً شامل وریس‌بافی به عنوان یکی از دست بافته­های ایل بختیاری است و به دیگر منسوجات نواری آنان نمی‏پردازد. نتیجۀ تحقیق نشان می‌دهد که نیاز عشایر بختیاری به نوارهای وریس در دورۀ کوچندگی باعث تنوع در کاربرد آن­ها شده و اقتضای شرایط کوچ، اعتقادات و باورها و ارتباط تنگاتنگ آن‌ها با طبیعت، خلق نقوشی زیبا را در بافت وریس به همراه داشته است که در زمان یکجا‌نشینی ایل، اکثرکاربردهای عملی خود را از دست می‌دهد و موجب کنار گذاشتن تدریجیِ نقوش و بافت این منسوج می‌شود.